FAO’nun Roma’daki genel merkezinde “30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü” dolayısıyla yapılan özel panelde, Türkiye’nin Roma Büyükelçisi Ömer Gücük, FAO Gıda Sistemleri ve Gıda Güvenliği Bölümü Direktör Yardımcısı Divine Nganje Njie ile Dünya Gıda Programı (WFP) Tedarik Zinciri Uzmanı Aino Partanen hazır bulunurken, FAO Başekonomisti Maximo Torero ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı uzmanı Şule Bektaş video bağlantı ile katıldı.
Panelde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın, 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü dolayısıyla BM gibi uluslararası kuruluşlarda ve dış misyonlarda düzenlenecek etkinliklere gönderdiği video mesaj gösterildi.
Panelin düzenleyicilerinden Türkiye’nin Roma Büyükelçisi Gücük, burada yaptığı konuşmada, dünyada her yıl milyarlarca ton atığın ortaya çıktığını belirterek, “Toprağımızı, suyumuzu, havamızı kirletiyoruz. Çevresel zorluklarla karşı karşıya olan bir dünyada, Sıfır Atık yalnızca ürettiğimiz çöp miktarını azaltmakla ilgili değil; aynı zamanda kaynaklarla ve tüketim kalıplarıyla ilişkimizi değiştirmekle de ilgilidir. Sıfır atık uygulamalarını benimseyerek çöp sahalarımız üzerindeki yükü en aza indiriyoruz.” dedi.
Bu şekilde, doğal kaynakları koruyup, kirliliğin ekosistemler üzerindeki zararlı etkilerini azalttıklarını ve iklim değişikliğiyle mücadele ettiklerini anlatan Gücük, “Sıfır atığı benimsemek çevresel zorunluluğun ötesinde bir şeydir. Bu aynı zamanda ekonomik bir fırsattır. Kaynakların yeniden kullanıldığı, geri dönüştürüldüğü ve yeniden kullanıldığı döngüsel bir ekonomiye geçerek yeni işler yaratabilir, inovasyonu teşvik edebilir ve ekonomik dayanıklılığı güçlendirebiliriz.” diye konuştu.
Gücük, bu konuda Türkiye’de 21 milyon kişiye eğitim verildiğini, 5,9 milyon ton sera gazı emisyonunun önlendiğini, 185 bina ya da kampüste sıfır atık yönetim sistemine geçildiğini söyledi.
FAO Gıda Sistemleri ve Gıda Güvenliği Bölümü Direktör Yardımcısı Njie de Türkiye’nin girişimiyle ve BM Genel Kurulunun 77. oturumunda oybirliğiyle alınan kararla 30 Mart tarihinin Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan edildiğini ifade ederek, bu özel günün, sürdürülebilir tüketim ve üretim kalıplarını teşvik etme ve yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası sıfır atık girişimlerinin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin uygulanmasına nasıl katkıda bulunduğuna yönelik farkındalık yaratma amacı taşıdığını söyledi.
Njie, atık üretimini azaltmaya ve aynı zamanda atık yönetimini geliştirmeye odaklanan yerel, ulusal ve uluslararası düzeydeki girişimlerde sıfır atık yönetimini paylaşmanın görevleri olduğunu kaydetti.
Dünya Gıda Programı (WFP) Tedarik Zinciri Uzmanı Aino Partanen, atıkların geri dönüşümünün WFP olarak öncelik verdikleri alanlardan biri olduğunu belirterek, buna yönelik WFP’nin sürdürülebilir stratejilerinin detaylarını paylaştı.
FAO Başekonomisti Maximo Torero da video bağlantısıyla yaptığı sunumunda, Uluslararası Sıfır Atık Günü’nün hem küresel atık yönetimini desteklemenin önemini hem de sürdürülebilir tüketim ve üretim modellerini teşvik etme ihtiyacını vurguladığını söyledi.
Torero, sıfır atık konusunun önem taşıdığını dile getirerek, “Sorun yalnızca gıdaların tüketilmemesi sorunu değil ya da sadece sera gazı emisyonu değil, aynı zamanda çevremizi etkileyen plastik atık miktarıdır.” dedi.
Video bağlantıyla katılan bir diğer isim Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı uzmanı Şule Bektaş da Emine Erdoğan’ın himayelerinde bakanlıkları tarafından 2017’de başlatılan Sıfır Atık Projesi kapsamında bugüne kadar Türkiye’de hayata geçirilen projeler ve bunlardan elde ettikleri sonuçları paylaştı.
Panel kapsamında ayrıca Türkiye’deki Sıfır Atık Projesiyle alakalı yerel yönetimlerin ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının çalışmalarını anlatan videolar da gösterildi.
Sıfır Atık Projesi
Emine Erdoğan’ın himayelerinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 2017’de başlatılan Sıfır Atık Projesi, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkları kontrol altına alma, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ile yaşanabilir dünya bırakma amacı taşıyor.
Sıfır Atık Projesi kapsamında sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasına ilişkin genel ilkelerin ve uygulama esaslarının belirlenmesini sağlayarak sıfır atık yaklaşımının ülke genelinde benimsenmesi, uygulanması ve yaygınlaştırılması amacıyla hazırlanan Sıfır Atık Yönetmeliği 12 Temmuz 2019 tarihli ve 30829 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Türkiye 2018’den bu yana çevre ve sürdürülebilirlik alanlarında ulusal ve uluslararası uzman isimlerin, kurum ile kuruluşların, sivil toplum kuruluşlarının, özel sektör temsilcileri ile bireylerin aynı platformda buluştuğu Sıfır Atık Zirveleri gerçekleştirildi.
BM Genel Kurulunda kabul edilen “sıfır atık” kararı
Eylül 2022’de BM 77. Genel Kurulu görüşmeleri sırasında New York’ta BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya gelen Emine Erdoğan, ikili iklim kriziyle mücadele kapsamında “Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı”nı imzaladı.
BM Genel Kurulu, 14 Aralık 2022’de Türkiye’nin ana sunucusu, 105 ülkenin ise ortak sunucu olduğu “sıfır atık” kararını oydaşmayla kabul etti.
Genel Kurulun bu kararla 30 Mart’ı Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan etmesinin yanı sıra BM Genel Sekreteri Guterres’ten, yerel ve ulusal sıfır atık girişimlerini teşvik etmek için bilgi, deneyim ve uzmanlığa dayalı, cinsiyet dengesi ve adil coğrafi temsil dikkate alınarak gönüllü ve seçkin kişilerden oluşan 3 yıl görev yapacak bir danışma kurulu kurması istendi.
Sıfır atık girişimleri, çevreye duyarlı atık yönetimi, sürdürülebilir tüketim ve üretim konularının BM bünyesinde ele alınmasına devam edilmesi gerektiği vurgulanan kararla, üye devletler, BM ile diğer uluslararası ve bölgesel örgütler, sıfır atık girişimlerini uygulamaya teşvik edildi.
