Putin ve Pezeşkiyan’dan kritik “Suriye” görüşmesi

Halep’teki Son Gelişmeler

Mart 2020’de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde bir ateşkes konusunda anlaşmaya varmış; her iki ülkenin orduları, bu bölgedeki devriyeleri birlikte gerçekleştirme kararı almıştı.

Bu dönemde bölgede Türk Silahlı Kuvvetlerine ait birçok gözlem noktası bulunmaktadır.

Söz konusu bölgede Suriye ordusu ile silahlı gruplar arasında yoğun çatışmalar meydana gelmektedir. Aktarılan verilere göre, bu gruplar ilk 48 saat içerisinde 20 kilometrelik bir mesafe katetti. 29 Kasım’da, HTŞ liderliğindeki grupların Halep şehir merkezine girdiği bildirildi. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, çatışmalar sonucunda hem silahlı gruplardan hem de Suriye ordusundan ciddi kayıplar olduğuna dikkat çekti. Gözlemevi, ilk iki gün içinde 120’den fazla HTŞ militanının yanı sıra yaklaşık 20 SMO üyesinin öldüğünü, Suriye ordusunun ise 60’tan fazla kayıp verdiğini kaydetti.

Türkiye Dikkatli, Ama Şam’ı İşaret Ediyor

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova’nın silahlı grupların saldırılarını “Suriye’nin egemenliğine yönelik bir ihlal” olarak değerlendirdiğini duyurdu. Peskov, “Biz Suriyeli yetkililerin bölgeye hızlıca düzen getirmesini ve anayasal düzeni kurmasını destekliyoruz” şeklinde konuştu.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep’teki çatışmalar ile ilgili değerlendirmesinde, “İdlib’e yönelik gerçekleştirilen son saldırıların” altını çizerek, “bölgedeki gerginliğin istenmeyen bir şekilde artış gösterdiğini” ifade etti. “Sivil halkın zarar görmemesi bizim için çok önemli ve yeni istikrarsızlıkların önüne geçmek büyük bir öncelik taşıyor” diyerek, “Gelişmeleri, Suriye’nin toprak bütünlüğü ve terörle mücadelenin önemini dikkate alarak yakından takip ediyoruz” dedi.

M5 Karayolu Kritik Bir Hedef

Resmî bilgilere göre, silahlı gruplar, Halep ile başkent Şam arasındaki başlıca karayolu olan M5’in çeşitli kesimlerini ele geçirdi. M5, Suriye’nin Ürdün sınırından başlayarak Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep’e kadar uzanan önemli bir ulaşım yolu.

İdlib vilayetini baştan sona kesen ve toplamda 450 kilometre uzunluğunda olan bu yol, ülkenin en yoğun nüfuslu dört şehrini, yani Şam, Humus, Hama ve Halep’i bir araya getiriyor. Savaş öncesinde bölgenin ekonomi damarlarından biri olan M5, Halep’i de besleyen bir ekonomik hattı oluşturuyordu.

Uzmanlar, otoyol üzerinden gerçekleştirilen ticari faaliyetlerin savaş öncesi dönemlerde günlük 25 milyon dolarlık bir hacme ulaştığını tahmin ediyor. Aynı zamanda, Suriye’nin doğusu ile kuzeyinden ülkenin diğer bölgelerine buğday ve pamuk taşımacılığı da bu yol güzergahından yapılıyor. Bu yol üzerinden Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de gerçekleşiyor.

Bölgede Hangi Güçler Aktif?

Suriye, Rusya ve İran, HTŞ destekli silahlı grupların Halep’in kontrolünü tamamen ele geçirebileceklerinden korkuyor.

İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanlarından biri olan Kioumar Pourashemi’nin ilk çatışmalar sırasında hayatını kaybettiği bildirildi. Rus hava saldırıları, özellikle Suriye ordusuna ait önemli bir yakıt üssünün bulunduğu Han Al-Asal bölgesine yoğunlaştı.

Şam yönetimi, Rusya tarafından eğitilen ve daha önce “Kaplan Kuvvetleri” olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni’ni bu bölgeye konuşlandırdı. Ayrıca, Filistin Kudüs Tugayı ve Rus yapımı modern T-90 tankları gibi donanımlara sahip 4. Suriye Tümeni de bölgedeki birlikler arasında yer alıyor.

Yıllardır İdlib’de hâkimiyetlerini sürdüren ve kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin “terör örgütleri” listesinde yer almaktadır. Türkiye de HTŞ’yi “terör örgütü” olarak kabul etmektedir.

Türkiye ile Suriye Arasındaki Normalleşme Çabaları

Şiddetli çatışmalar, Türkiye ile Suriye arasında normalleşme gayretlerinin hız kazandığı bir dönemde yaşanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme niyetini dile getirmişti.

Erdoğan, Suudi Arabistan ve Azerbaycan’a yaptığı ziyaretlerin ardından uçaktaki muhabirlerle yaptığı açıklamada, “Hâlâ Esad ile görüşme arzusunu taşımaktayım. Suriye ile Türkiye arasındaki terör unsurlarını ortadan kaldırmalıyız. Suriye’de adil ve kalıcı bir barış sağlamak için atılacak net adımlar var. Normalleşme konusunda Suriye tarafına el uzattık ve bu sürecin ülkede barış ve huzur getireceğine inanıyoruz” şeklinde konuştu.

Rusya ile Türkiye Arasında Anlaşmazlık Durumu

Kremlin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, son yapılan Astana22 toplantısında Türkiye’ye Suriye’de “işgalci güç” ifadesini kullanmıştı. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askeri varlıkları “işgalci” olarak nitelendirirken, Astana ortaklığı, Moskova’nın Ankara’yı bu şekilde açıkça tanımlamasını engelliyor.

NAMIK DURUKAN YAZDI

PYD/YPG, Fırat’ın batısından çekiliyor: Tel Rıfat’tan sonra Menbiç’ten de geri çekiliyorlar

Kuzeybatı Suriye’de şiddetli çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e yoğun hava saldırıları

HTŞ liderliğindeki gruplar, Halep şehrinin kapılarına yeniden dayandı; merkeze 5 kilometre kadar yaklaştılar

HTŞ liderliğindeki gruplar Halep’in dış mahallelerine girdi, kontrol altındaki alan genişliyor: Şam-Halep karayolu da kontrollerine geçti

Rus savaş uçakları Halep’e yoğun saldırılar düzenliyor; HTŞ destekli gruplar, YPG’nin kontrolündeki havaalanına yönelik saldırı hazırlıkları yapıyor

İdlib tamamen HTŞ yönetiminde, istikamet Hama; gruplar kente doğru ilerliyor

SMO, Tel Rıfat ve Afrin bölgesine saldırıya geçti; PYD/DSG cepheleri de hedef alınıyor

Suriye Milli Ordusu, Tel Rıfat’a girdi: ‘Sırada Münbiç var’ iddiası